Resumo tema 4: Enfermidades e medicina

1.A SAÚDE E ENFERMIDADE

A saúde é o benestar físico, psiquico e social. E a enfermidade é a falta de benestar físico, mental e social.

Factores que determinan a saúde:

·Endóxenos: xenes, idade... pertencen ao corpo dun individuo.

·Esóxenos: alimentación, hixiene, hábitos de vida, sistema sanitario.

A esperanza de vida varia segundo número de anos de vida estadisticamente.

2.PREVENCIÓN

A prevención é o conxunto de medidas que evitan a falta de saúde.

Utilizanse medidas hixienicas para a prevención:

·Individuais: o aseo persoal

·Colectivas:

1)Tratamento da auga, realízase o proceso de potabilizació na ETAP. 

 2)O tratamento de alimentos:

• Conservación: as técnicas que permiten manter en bo estado os alimentos.
•  Control sanitario: analise dos alimentos.
• Etiquetas: permite o coñecemento por parte do consumidor.
• Manipulación de alimentos. 

 3.HÁBITOS SAUDABLES

Son aquelas conductas asumidas como propias na vida cotidia.

Hábitos saudables na nutrción:

• Seguir un ha dieta equilibrada.
• Ter unha hixiene alimentaria
• Levar unha vida activ (facer exercicio)
• Non consumir drogas.
• Manter un control periódico da saúde, para non ter unha infección.

Hábitos saudables na saúde mental:

• Seguir unha dieta adecuada.
• Facer exercicio tanto físico como mental.
• Levar unha vida adecuada, descanso.
• Evitar as situacións de risgo.
• Evitar o consumo de drogas.
• Coidar as relacións cos demais.
• Non facer un diagnóstico precoz.

Hábitos saudables en relación ao aparello locomotor:

• Ter un peso adecuado.
• Facer exercicio fiísico.
• Previr as caidas.
• Levar unha dieta adecuada.
• Non cargar peso nas costas.
• Hábitos de postura adecuados.
  

Hábitos saudables en relación a sexualidade:

• Hixiene persoal.
• Revisións periódicas co xinecólogo ou urólogo.
• Precaución con efermidades infeciosas e cos embarazos non deseados.
• Ter hábitos xerais.
• Hábitos psisociais.
  

4. O SISTEMA INMUNOLÓXICO

O noso corpo desenvolve unha serie de mecanismos que evitan a súa entrada e proliferación. Estes mecanismos agrúpanse en barreiras (impiden a entrada ao organismo de microorganismos patóxenos ou sustancias estrañas) e defensas (evitan a proliferación dos patóxenos, así como a súa eliminación, unha vez que conseguiron superar as barreiras internas ou externas a través de feridas).

A resposta inmune, ademais de especificidade, presenta memoria e tolerancia.

5. O DIAGNÓSTICO

É o procedemento polo cal se identifica a enfermidade que afecta a un paciente. Especialmente útil cando é precoz. Divídese en fases:

• Entrevista clínica, para solicitar datos persoais e familiares, e recoller os síntomas . 
• Exploración física: recoñecemento xeral do estado físico do paciente que confirmen ou descarten os posibles diagnósticos que indiquen o interrogatorio. Consta das seguintes técnicas: 
• Inspección anatómica.
• Palpación ou exame do doente mediante o tacto para detectar dor, masas de tecido, temperatura, tono muscular ou movemento 
• 

• Auscultación ou exame do doente mediante o oído. Hai unha serie de sons que poden indicar unha determinada enfermidade. 
•  Medición de parámetros como a temperatura corporal , a frecuencia cardíaca e a presión arterial.
• Exploracións complementarias. Poden ser as seguintes: 
•  Probas de laboratorio, nas que se analizan mostras de sangue , ouriños ou tecidos corporais, ou cultivos de patóxenos microscópicos. A obtención de valores anormais pode levar a solicitar novas probas diagnósticas.
•  As probas endoscópicas permiten observar o interior do organismo mediante a introdución a través dunha pequena incisión, consistente nunha sonda flexible cunha pequena cámara e unha luz no seu extremo. 
•  Anatomía patolóxica. 
•  Rexistro da actividade eléctrica.
•  As técnicas de diagnóstico por imaxe permiten aos médicos obter imaxes de órganos internos do corpo para buscar indicios sobre unha condición médica. Radiografías con raios X, tomografías computarizadas, ecografías, imaxes por resonancia magnética, TAC e estudos de medicina nuclear (gammagrafía, PET, SPECT). 

• Probas xenéticas, consistentes na análise da información xenética do paciente, tanto a nivel citoxenético (número e forma de cromosomas) como a nivel molecular. 
• No test de esforzo obtéñense os valores de parámetros como o pulso e a tensión arterial do paciente mentres se lle somete a un esforzo físico. Realízase en deportistas de competición ou en pacientes con algunha enfermidade cardíaca ou algún factor de risco.

6 TRATAMENTO

QUIMIOTERAPIA

Consiste na administración de medicamentos, que son produtos con sustancias químicas que alivian, preveñen ou axudan a diagnosticar unha enfermidade. 

O principio activo ou fármaco, que é a sustancia química coas propiedades que permiten curar. Esta acción débese á capacidade de unirse a receptores presentes nalgunhas células, o que permite interactuar coas súas funcións. O excipiente ou conxunto de sustancias inertes que facilitan a administración do medicamento polo seu sabor ou pola súa estabilidade.

CIRUXIA

Coñecese como ciruxia a unha operación mecánica do sistema anatómico con finalidades medicinales.

Poden ser realizadas de urxencia (cando teñen que ser inmediatas) ou poden ser programadas. 

Anestesia: administración dun fármaco  para eliminar a dor durante a intervención cirúrxica. Poder ser locais, rexionais e totales.

Tratamento postoperatorio: serie de coidados que buscan a reanimación e a recuperación do paciente tras a operación. Pode requirir un ingreso hospitalario ou non.

Procedementos cirúrxicos:

1. Angioplastia: permite ensanchar arterias que se estreitaron mediante un catéter cun pequeno globo na súa punta.
   
   
   
2. Endoscópica: a través dun pequeno orificio introdúcese un endoscopio con instrumentos cirúrxicos e cámaras que se controlan desde o exterior.

   

   
   
3. Robótica: a través de robots que axudan ao cirurxián a realizar labores de precisión.

Tratamento do cancro

Como cancro denomínase a un grupo numeroso de enfermidades caracterizados polo desenvolvemento de células anormais. . Para o tratamento dos cancros recórrese a varias técnicas que son as seguintes:

• Quimioterapia: uso de sustancias químicas de acción citotóxica para destruír as células malignas, de elevada capacidade de proliferación.

• Radioterapia: aplicación a nivel local de radiacións como raios X ou as producidas por isótopos radioactivos para destruír células cancerosas e reducir o tamaño dos tumores.
  
  
   
• Cirurxía: trata de extraer os tumores e os tecidos circundantes e así eliminar as células cancerosas.

  

• Inmunoterapia: uso de anticorpos monoclonais que se unen de forma específica aos receptores de membrana das células cancerosas.

  

  
  

Transplantes e o medicamento regenerativa

Defínese transplante como a substitución de células, tecidos ou órganos  dunha persoa enferma  polos dunha persoa sa viva ou morta. 

 Autotrasplante, isotrasplante, alotrasplante é xenotrasplante.

O medicamento rexenerativa pode adquirir un definitivo impulso no momento en que se poida controlar o proceso de diferenciación de células nai do propio paciente en tecidos ou órganos que non xeren rexeitamento e que poidan reparar zonas danadas de tecidos sen capacidade natural de rexeneración como o nervioso e o miocardio.

7 REPRODUCIÓN ASISTIDA

 Proceso de reprodución que non se pode producir de forma natural, recórrese a un conxunto de técnicas que facilitan ou mesmo substitúen este proceso e que se coñece co nome de reprodución asistida.

• Inseminación artificial: consiste a introdución do seme  no útero da muller. 
  
  
  
• Fecundación in vitro: realízase a estimulación hormonal da muller para despois extraer varios óvulos e polos en contacto co seme da parella ou dun doante. Cando os embrións están no estadío de 8 a 16 células, implantar no útero.

  

  
  
• Inxección intracitoplasmática de espermatozoides: o óvulo é fecundado mediante a inxección cunha micropipeta do espermatozoide no citoplasma. O embrión resultante transfírese posteriormente ao útero.

  

  
  
• Transferencia intratubárica de gametos: os gametos transfírense directamente ás tropas de Falopio mediante unha laparoscopia. A fecundación e a posterior nidación no útero prodúcese de forma natural. 

  

  
  
• Xestación subrogada: sistema de reprodución na que unha muller leva adiante un embarazo  acordando a entrega do bebe aos pais previstos. Non é legal nalgúns países, por exemplo en España.

  

  
  

8 AS MEDICINAS NATURAIS E ALTERNATIVAS

•  Homeopatía: consiste no uso duns remedios preparados en disolucións de concentracións decrecientes, baseada na suposta memoria da auga. 

• Naturopatía: utiliza preparados a partir de plantas, suplementos nutricionais e a práctica de exercicios e masaxes. 
  
  
  

• Acupuntura: medicamento tradicional chinesa consistente na inserción de finas agullas en distintos puntos do corpo para tratar a dor ou os síntomas de distintas patoloxías.
  
  
  
•  Quiropráctica: é a terapia manual exercida sobre o aparello locomotor, especialmente a columna vertebral e outras articulacións, co fin de reestablecer un hipotético fluxo de enerxía.  
  
  
  
• Reflexoterapia: esta práctica tenta curar doenzas nalgúns órganos ou partes do corpo mediante mensaxes e dactilopuntura. Nalgúns casos, as masaxes realízanse en distintas zonas das plantas dos pés, baseándose na crenza de que cada parte do corpo ten unha zona reflicte nun punto do pé.
  
  
  
• Terapias holísticas: consideran que o sr humano é resultado da complexa interacción entre corpo, mente e espírito. Propoñen restablecer o equilibrio entre estes compoñentes mediante meditación, aromaterapia, hipnose ou relaxación.
  
  
  

9 INVESTIGACIÓN FARMACEUTICA

Etapas:

1.  Fase química ou de descubrimento: nesta etapa realízase a procura de sustancias químicas e biolóxicas que se poidan unir aos marcadores  dunha enfermidade específica e teñan efectos terapéuticos. 
2. . Ensaio preclínico: a partir das sustancias seleccionadas , realízanse unha serie de estudos no laboratorio como o efecto  que produce cada unha delas sobre células en cultivo ou en vivo , a análise toxicolóxica sobre o organismo humano e a investigación sobre a forma de preparación óptima do medicamento para a súa administración clínica.
3. Ensaio clínico: realízanse sobre persoas voluntarias co fin de avaliar os efectos terapéuticos e os efectos secundarios das sustancias seleccionadas.
4. Comercialización: unha vez creado, desenvolvido e aprobado o medicamento, as compañías farmacéuticas gozan dun dereito de explotación exclusiva concedida polo estado que se denomina patente e que adoita durar entre 10 e 20 anos.
   

10 O SISTEMA SANITARIO

O sistema sanitario é a forma mediante a cal un país organiza e financia a protección da saúde a través da prevención e a prestación dos servizos médicos aos seus cidadáns. É un axente determinante na saúde pública, xunto co estilo de vida e os factores biolóxicos ou ambientais.

Especies que eran descoñecidas

ESPECIES DESCUBIERTAS AO INGRESAR AO AMAZONAS

 Dende 2003 este parque nacional do Pico Neblina que se estende pola densa selva está cerrado aos visitantes, unha decisión tomada polo fracaso de proxectos turísticos e actividades mineiras que infrinxiron os dereitos do pobo indíxena yanomami.

En novembro de 2017, as autoridades indíxenas e o exército otorgaron un acceso a un equipo de destacados científicos brasileiros para embarcarse nunha expedición á rexión. Visitar ese lugar é como ir 1000 anos atras. 

O pico dá Brétema é unha das partes máis importantes do Amazonas para colleitar material xenético. Xa que Trefaut Rodrigues ha descuberto mas de 80 novas especies ao longo da sua carreiras, sendo moitas no Pico da Brétema. Sendo un dos lugares que poucos científicos foron a investigar. 

Xunto ás tropas terrestres e os guías locais do grupo étnico yanomami, os investigadores embarcáronse nunha viaxe dun mes cara á montaña, onde descubriron nove especies.

1 A RAN VERMELLA DE OLLOS GRANDES

A ra vermella de ollos grandes foi descuberta logo dunha camiñadata. 

Sendo atopada por un compañeiro do investigador, atopando ao primeiro deste exemplares debaixo dunha roca cara o pico máis alto. Despois de encontar ao primeiro, encontaron 10 máis da mesma especie, atopandose igual que a primeira debaixo de rocas, no alto do cume.

2 A RA ROLLIZ A GRIS

Atopouse horas máis tarde da primeira, nun campamento da montaña, no césped.

A ra rolliza gris é parte da extensa familia Terrarana, que agrupa a preto de 1.000 especies. Sendo iso todo o que se sabe, ainda que un equipo de ciencíficos esta realizando exames de ADN para situala mellor dentro da árbore familiar.

3 A LARGATIJA CEO NOCTURNO

Esta lagartija de 6 centímetros de longo ten o bandullo e lados máis increibles, con puntos brancos e negros que ven como estrella na noite.                                                                       Os seus parentes máis próximos coñecidos dentro do xénero Riolama viven só en montañas desta parte de Sudamérica. 

Estímase que na actualidade existen entre 30 e 50 millóns de especies, das cales uns 2 millóns están catalogadas. Polo tanto, o 90% das especies son descoñecidas. Polo que as especies van seguir evolucionando é van seguir encontrandose novas especies.

 

ESPECIES DESCUBERTAS EN 2018 

En 2018, os investigadores da Academia de Ciencias de California engadiron 229 nuevo especies de plantas e animais á gran árbore da vida na Terra, enriquecendo a nosa comprensión da complexa da rede biolóxica da que formamos parte, e fortalecendo así, a nosa capacidade para tomar decisións informadas sobre a conservación. 

Entre as nuevo especies descritas inclúense 120 tipos de vespas, 34 clases de babosas mariñas, 28 de formigas ou 19 tipos de peces. Tamén tipos 7 plantas con flores, 7 arañas distintas, 4 anguías, 3 quenllas, 2 osos de auga, e unha ra, unha serpe, un cabaliño de mar, un brión e unha planta hepática. 

Demostrando que o noso vasto e dinámico planeta aínda contén lugares inexplorados con plantas e animais nunca antes foran rexistrados, os científicos fixeron os seus achados nos 5 continentes e 3 océanos do mundo.

Os científicos que estudan a biodiversidade da vida na Terra coinciden en que se descubriu menos do 10% das especies que habitan no noso planeta. O descubrimento de cada unha destas especies pode ser clave para o futuro e axúdanos a comprender a diversidade da vida que conforma os ecosistemas prósperos.

4 Planonasus indicus

Dave Ebert saca á luz 3 nuevo especies de quenllas que habitan nas profundidades, incluído unha falsa quenlla anana que nada a máis de 900 metros de profundidade.

5 Hippocampus japapigu

Este diminuto cabaliño de mar non é máis grande que unha faba. Críptico no seu coloración, a nuevo especie intégrase perfectamente nos arrecifes cubertos de algas do sueste de Xapón, onde se adhire fortemente mediante a súa cola ás corais brandos, alimentándose do plancto transeúnte. Hippocampus japapigu é o único cabaliño de mar no mundo cunha crista ósea correndo polas súas costas. Tamén ten un par de protuberancias en forma de á no seu pescozo, pero a diferenza da media ducia doutros cabaliños de mar pigmeos coñecidos no mundo, ten un só par en lugar de dous. A función destas estruturas en forma de á segue sendo un misterio para os científicos.

6 Tosanoides aphrodite

No profundo das augas dun remoto arquipélago brasileiro, un equipo de científicos da Academia de Mergullo Profundo descubriu un peixe tan cegador que non notaron a unha enorme quenlla xunto ás súas 6 crías flotando sobre eles. Sendo un dos peixes máis fermosos. Tosanoides afrodita únese a outras 18 nuevo especies de peixes, incluído outro peixe da Illa de Pascua, nuevo gobios e damiselas do Pacífico occidental, e varios nuevo peixes de arrecife do leste Atlántico.

Video de como descubren nuevas especies marinas. Enlace: https://www.elmundo.es/ciencia/2016/03/23/56f2707022601d84778b4631.html#